- تعداد نمایش : 34
- تعداد دانلود : 12
- آدرس کوتاه شده مقاله: https://bahareadab.com/article_id/1865
- کد doi مقاله: Doi: 10.22034/bahareadab.2025 .18 .7867
سال : 18
شماره : 7
شماره پی در پی : 113
ماهنامه علمی سبک شناسی نظم و نثر فارسی (بهار ادب)
سال 18،
شماره 7،
،
شماره پی در پی 113
معرّفی نسخه خطّی، زندگینامه و سبک اشعار عبدالعلی احتشام‌الدوله
صفحه
(1
- 28)
پروین حسینی ، جواد تراب‌پور (نویسنده مسئول)، کبری بهمنی
تاریخ دریافت مقاله
: فروردین 1404
تاریخ پذیرش قطعی مقاله
: تیر 1404
چکیده
زمینه و هدف: عبدالعلی احتشام‌الدوله، متخلص به «عبدی» از شاعران دوره بازگشت ادبی در نیمه دوّم قرن 13 هـ.ق است. او فرزند فرهادمیرزا معتمدالدوله و از مادّحان ناصرالدین‌شاه و چند تن از بزرگان قاجاریه بوده است. تنها نسخه کامل از دیوان وی در کتابخانه مجلس شورای اسلامی نگهداری میشود. در مقاله ضمن معرفی این شاعر، به بررسی ویژگیهای سبکی اشعار وی پرداخته شده است.
روش مطالعه: این پژوهش برمبنای مطالعات کتابخانه ای و به شیوه توصیفی- تحلیلی انجام یافته و نسخه کامل دیوان شاعر، جامعه آماری تحقیق است که با مطالعه آن، موضوعات سه گانه سبک‌شناسی (زبانی، فکری و ادبی) فیش‌برداری گردیده و پژوهش، براساس تحلیل داده ها نوشته شده است.
یافته ها: عبدی انواع اوزان شعر فارسی را بکار برده و از قافیه های دیریاب و ردیفهای فعلی، اسمی، ترکیبی و حرفی استفاده نموده؛ دیوانش از جهت بهره گیری از صنایع بدیعی و بسامد بالای آرایه های بیانی، خصوصاً تشبیه و ترکیبهای استعاری، دارای موسیقی درونی قوی میباشد. سروده هایش معمولاً ساده و گاه به جهت استفاده از لغات کهن و بعضاً غیرمستعمل، تا حدی پیچیده است.
نتیجه گیری: عبدی شاعری کم‌‌گو، امّا گزیده گو است؛ هرچند در اقتفای گویندگانی چون رودکی، ناصرخسرو، خاقانی، فرخی و حافظ حرکت کرده و در آفرینش قصاید مدحی، حکمی و غزلیّات عرفانی وامدار این سخنگویان است، امّا کار او تقلید مطلق نیست؛ بلکه در توانمندی بیان، مرهون قریحه ذاتی خویش میباشد. به لحاظ فکری، مهمترین شاخصه سبکی او تنوع موضوعاتیست که در دیوانش از آنها سخن گفته است. عبدی در عین آنکه مدیحه سرایی تواناست، اشعار حکمی قابل تأمّلی دارد. در توصیف طبیعت چیره دست است و عشق شورانگیز عرفانی را به زیبایی روایت میکند.
کلمات کلیدی
دیوان احتشام‌الدوله
, احوال شاعر
, سبک شعری